Janssons fristelse er ein svensk juleklassikar

Janssons fristelse er ein av dei beste rettane våre svenske naboar har bidratt med til julebordet. For mange er Janssons fristelse noko av den svenskaste som finnast, men kven er så Jansson?

Per Adolf «Pelle» Janzon (1844- 1889) var ein svensk fiskarson som fikk realisert draumen sin om å studere, men han vart ein kjend operasongar. Studiane var filosofi og historie, men hans største talent var songen. Han blei tilsett i rekordfart på Det kongelige Teater i Stockholm og underheldt der med si basbaryton stemme med stort talent for komiske roller.

Mytane fortel at Pelle Janzon var glad i god mat og drikke, og ein av rettane som han ofte serverte etter førestilling var ansjosgrateng med rikelig med øl og dram til. Mytane fortel vidare at han også underheldt sine tørste og svoltne kunstnarvener med vittige parodiar av urimelige sjefar ved Sverige største og mest berømte scene.

Det er mange måtar å lage Janssons fristelse på og retten er enkelt samansett av ansjos, poteter og lauk. Retten er lun og god vintermat. Har du restar av juleansjos, røykelaks, kryddersild eller spekesild er desse også ypperlege utgangspunkt til retten. Ein ny variant av retten er helgas oppskrift har gravlaks som hovudingrediens. Gravlaks smakar nydelig med eit hint av både salt og søtt, toppa med sennepsfrø og dill - gode julesmakar!

SVENSK: Janssons fristelse er ein svensk juleklassikar. Foto: Norges Sjømatråd, Marianne Aaronsen.

INGREDIENSAR:

12 skiver gravlaks eller ansjos

1 stk lauk

1 kg potet

2 dl kremfløyte

1 dl mjølk

2 ss griljermjøl

smør

FRAMGANGSMÅTE

Sett steikeomnen på 200 °C. Skjer lauk i tynne skiver og fres i smør til den får ein mjuk konsistens. Skrell og skjer potet i tynne strimlar. Ha skiva gravlaks eller ansjosfiletar, lauk og potet lagvis i ei smurt, eldfast form, og fordel små klattar med smør over. Bland kremfløyte og mjølk, og slå over forma. Dryss griljermjøl på toppen og steik midt i steikeomnen i ca. 45 minutt.

Server Janssons fristelse med gravlaks eller ansjos etter den har fått stått og kvilt litt.