Lutefisk Amor med aprikos- og chorizosmør

Det er ei tid for alt er det noko som heiter, for etter 7 år med heile 176 matspalter om fisk og sjømat i Møre Nytt og Vikebladet er det på tide å takke for oppdraget. Eg har meiska meg i gode oppskrifter frå Norges sjømatråd og fått formidla kvar einaste matspalte med stor glede!

Eg vil avslutte med noko av det beste eg får servert nemleg lutefisk. Tenk at lutefisken er ein rett som generasjon etter generasjon har satt på bordet i julehelga. I dag startar lutefiksesongen i allereie oktober, så det er altså lov til å tjuvstarte på lutefisken no.

Lutefisk Amor har ein nydeleg vri som det er lett å forelske seg i, for den er toppa med lekkert aprikos- og chorizosmør. Berre fargen er eit syn og her får du også smaken av søtt og salt saman. Lutefisk Amor er rett og slett himmelsk godt!

LUTEFISK: Lutefisk Amor med aprikos- og chorizosmør. Foto: Norges sjømatråd.

Ingrediensar ( 4porsj)

2 kg lutefisk

flaksalt

 

Ertepuré

400 g frosne erter

50 g smør

salt og pepar

 

Smørsaus

150 g chorizopølse

4 tørka aprikos

50 g smør

2 ss olivenolje

1 bunt grasløk

Tilbehøyr

8 poteter

Framgangsmåte

Del lutefisken i porsjonsstykke, berekne to gode bitar per person. Legg fiskestykka med skinnsida ned i ei langpanne eller eldfast form. Dryss over godt med knust flaksalt og la fisken ligge slik i 30 minutt.

Dekk forma med aluminiumsfolie. Klem godt rundt kantane slik at det er tett. Bak fisken ved 200 grader i ca. 30 min., avhengig av tjukkelsen på fiskestykka. La fiskestykka renne godt av seg før servering.

Ertepuré

Kok opp erter med litt vatn og ei klype salt. Slå av vatnet og køyr ertene saman med smør i ein hurtigmiksar til jamn puré. Ha pureen tilbake i kasserollen, smak til med salt og pepar og hald den varm.

Chorizo- og aprikossmør

Skjer chorizopølse og aprikos i små bitar. Fres pølsebitane i olivenolje, og la det syde slik at pølsa gir frå seg både smak og farge. Tilsett hakka aprikos og smør, la det syde videre i eit par minutt.  Tilsett hakka urter rett før servering. 

Server lutefisken rykande varm med grøn ertepure, chorizosmør og kokte poteter.

 

Møt hausten med grilla laks og blåbærmarinert byggris

Plask, plask - det regnar ute og hausten har kome med sine gyldne fargar og sterke stormar. Tida er også komen for meir innekos med fyr i omnen og god mat i grytene. Det er lov å kroe seg mett og god på sofaen etter middag for å kvile seg litt og nyte årstida.

Av og til er det tilbehøyret som får ein rett til å skine, og akkurat slik er det med blåbærmarinert byggris. Byggris har vorte svært populært dei siste åra som er sunnare erstatning for ris eller pasta.

Ein seier at byggris er bra for både kloden og kroppen. Bygg har faktisk lavast karbonavtrykk mellom korntypane og er kortreist mat i Norge. Helsemessig har bygg høgt innhald av betaglukanar som kan redusere kolesterolinnhaldet i blodet, stabilisere blodsukkeret og forbetre tarmfunksjonen.

Denne retten er vinn-vinn på alle plan, og på kjøpet både ser den god ut og smakar godt!

LAKS: Møt hausten med grilla laks og blåbærmarinert byggris. Foto: Marianne Aaronsen, Norges sjømatråd

600 g laksefilet

salt og pepar

olje

grillfolie

 

Byggris

1/2 dl byggris

2 dl blåbær

1 vårløk

2 ss bringebæreddik

1 dl olivenolje

salt og pepar

Dressing

1 dl frisk kruspersille

1 dl crème fraîche

½ ts bringebæreddik

sukker

Server med

200 g blanda salat

Framgangsmåte

Skjer laksen i porsjonsstykke og dryss med salt og pepar. Legg laksen på eit stykke smurt grillfolie og grill den i ca. 2 minutt på kvar side.

Byggris

Kok byggris etter oppskrifta på pakken og avkjøl den. Knus halvparten av blåbæra og finhakk vårløk. Bland knuste blåbær og bringebæreddik i ein bolle og pisk inn olivenoljen litt om gangen. Tilsett byggris, heile blåbær og vårløk, og smak til med salt og pepar.

Dressing

Finhakk persille og rør saman med crème fraîche og bringebæreddik. Smak til med litt sukker om nødvendig.

Server grilla laks med byggris, dressing og frisk salat ved sidan av.

Tips: Byggris kan fint bytast ut med middagsbygg. Om du ikkje har friske blåbær kan du bruke fryste.

 

 

Oh-là- là kamskjell med chili, kvitløk og asparges er lekkert!

Oh- la -la eller du store min kan ein utrykke på fransk med beundrande begeistring berre ved synet av kamskjel sin ytre utsjånad, og ikkje minst også når ein smakar på denne delikatessa av sjømat!

Kamskjel er perfekt saman med fersk asparges. Eit tips til reinskinga av aspargesen er å kutte eller knekke vekk den trevlete delen, der det grøne går over i kvit-lilla, cirka 2-3 centimeter opp fra botnen. Om du ønsker å skrelle aspargesen, kan du gjere det.

I denne oppskrifta kombinerer ein steikte kamskjel med litt sterk smak av chili og kvitløk saman med mild smak av asparges. Retten er rask å lage til: Voilà  eller sjå der eller vips – retten er klar for servering!

KAMSKJEL: Oh-là- là kamskjell med chili, kvitløk og asparges er lekkert! Foto: Marianne Aaronsen, Norges sjømatråd. 

Ingrediensar (4 personar)

12 kamskjel

12 asparges

sukker

salt

 

Marinade

1 raud chili

2 fedd kvitløk

1 dl solsikkeolje

½ dl vatn

 

Saus

2 dl matfløyte

2 ss smør

salt og pepar

 

Server med

Salat

 

Framgangsmåte

Brukar du ferske kamskjel startar du med å opne og reinske skjela. Fryste kamskjel legg du i ein bolle, let dei tine i kjøleskap og renne av seg på tørkepapir. Kok opp vatn med litt sukker og salt. Legg i reinska asparges og la dei koke i ca. 1-2 minutt.

Marinade

Finhakk chili og kvitløk, og rør saman med solsikkeolje og vatn. La kamskjela ligge i marinaden minst 1 time. Ta kamskjela opp av marinaden og la dei renne av seg på tørkepapir. Ta vare på marinaden til du skal lage saus. Steik kamskjela raskt i steikepanne eller på grill, ca. 30 sekunder på kvar side.

Saus

Slå marinaden over i ein liten kasserolle og kok den inn til det halve. Tilsett matfløyte og la den koke litt. Pisk smør inn rett før servering og smak til med salt og pepar.

Server steikte kamskjel med saus over, og asparges og salat ved sidan av.

 

Krabbe naturell er haustens delikatesse!

Å lære om livet i havet er spennande, og for min del starta det allereie i Barnas Vel i 1970. Der fekk me ungane høyre fortellingane og lytte til songane frå Taremareby av Ingebrikt Davik, eit eventyrleg undervassamfunn med skaldyr, fisk og planter.

Vi blei kjent med Kong Kveites datter, Reke Rikke, Lakse Lars, Flyndrefrøken Fin og ikkje minst den vonde Krabbekrølle. Krabbekrølle sitt må er å overta makta i havrike, men sjølvsagt som i alle eventyr var der ein modig Flyndrefant som redda Flyndrefrøken Fin frå Krabbekrølle si maktsjuke.

Dette vart haustens barndomsmimring frå meg, men no må eventyr til sides og matprat vere tema. Krabbe naturell og kokt krabbekjøt smakar friskt av hav og er ein av dei mest fantastiske rettane ein kan servere - dette er rett og slett haustens delikatesse!

KRABBE: Krabbe naturell er haustens delikatesse! Foto: Kim Holthe, Norges sjømatråd.

Ingrediensar til 4 pers

4 stk krabbe

loff

majones

2 sitronar

pepar

 

Framgangsmåte

Dersom du kjøper levende krabbe, må den kokast først. Krabbe kan serverast naturell, slik som den er, men ein kan også reinske den før servering. Fjerne paven, gjelane og knekke klørne med ein nøtteknekkar. Legg krabbekjøttet tilbake i skalet så krabba ser heil ut før du serverer den.

Server krabbe naturell med loff, smør, majones og sitronbåtar, med pepar på bordet.

Tips: Som variasjon i tilbehøyret kan du servere chilisaus til.

Fiskekake i pitabrød er eit godt matpakketips!

No er kvardagen tilbake og det er full fart med skule og arbeidsliv. Vi må sjølvsagt huske å ta med matpakken vår, og matboksar, mat- og mellomleggspapir som ligg i kjøkkenskuffa må vere klar til bruk og kunne fyllast og pakkast til medbrakt lunsj.

Visste du at vår matpakke i dag er ein modell av Oslofrukosten som vart innført av Oslos skulelegesjef Carl Schiøtz i 1929? Oslofrukosten bestod av ein halv liter mjølk, to små kneippkavringar eller knekkebrød med margarin og mysost, grovt kneippbrød med margarin og pålegg, for eksempel ost og torskeleverpostei, eit halvt eple eller ein halv appelsin eller 100 gram gulrot eller kålrot, og ei teskei tran dagleg i vintermånadane.

Oslofrukosten er altså årsaka til at vi i Noreg et eit kaldt måltid til lunsj i motsetning til Sverige, Finland og mange andre land i verda. Vi nordmenn elskar matpakkane våre, og ein kollega uttrykte ein gong at to brødskiver med litt sveitt brunost alltid smakar godt når klokka er 11.30 på ein kvardag.

Treng du litt variasjon i matpakken din er det supert å legge fiskekaker eller fiskepudding mellom to brødskiver, eit hamburgerbrød eller pitabrød. Husk alltid å velge noko grønt som til!

MATPAKKE: Fiskekake i pitabrød er eit godt matpakketips! Foto: Synøve Dreyer, Norges Sjømatråd.

Ingrediensar:

Fiskekaker eller fiskepudding

Pitabrød, hamburgerbrød eller brødskiver

Salat, avocado, agurk, dressing etc.

Nyt laks sashimi med ingefærponzu

Japansk matkultur har kome til Norge for å bli, og mange elskar den friske smaken av sashimi. Sashimi tynne skiver eller bitar av rå fisk eller anna sjømat som serverast med for eksempelt wasabi, skiva reddik, sylta ingefær, sylta raudløk og sjølvsagt soyasaus.

Den enkle soyasausen kan med fordel forvandlast til ein smakfull ponzusaus, som er soyasaus tilsett litt søtt, litt surt, nøttesmaken av sesamolje og fersk ingefær som kan brenne litt på tunga. Ponzosaus  saman sashimi er litt av ein smakseksplosjon i munnen.

Denne retten kan brukast som forrett, lunsj eller berre ein koserett når ein er «litt fysen» om kvelden!

LAKS: Nyt laks sashimi med ingefærponzu. Foto: Josefin Linder. Norges sjømatråd.

400 g laksefilet, utan skinn og bein

2 avokado

2 ss sesamfrø

2 ss karse

 

Sylta raudløk

1 raudløk

½ dl 7% eddik

1 dl sukker

1 ½ dl vatn

 

Ponzusaus

1 dl soyasaus

1 ½ lime

1 ts sukker

1 ts sesamolje

2 cm ferske, riven Ingefær

 

Framgangsmåte

Sørg for at laksen er av høg kvalitet og bruk gjerne loins. Sørg for at laksen er fersk, eller at den har vært fryst i minimum 24 timar. Skjer raudløken i skiver. Kok opp vatn, sukker, eddik, og ha i løken. La den kjøle seg ned i laken (best om den er laga dagen før). Bland saman ingrediensane til ponzusausen. Skjer laksen i tynne skive, og avokado i passande bitar. Dander dette saman med sylta raudløk, og dryss over rista sesamfrø og karse. Server ingefærponzu ved sidan av.

 

Grilla breiflabb med tandoorismak er luksus!

Breiflabb er også kjent som marulk, flabb, ulke, sjødjevel, havtaske og storkjeft, den ser skrekkinngytande ut og var tidlegare kjent som «ufisk». Ufisk er eit uttrykk brukt om fiskeslag som ikkje blei rekna som god matfisk, men den oppfatninga har endra seg med tida.

I dag er breiflabb ei delikatesse og fiskekjøtet er kvitt, fast, delikat og magert. Det viktigaste å huske på med breiflabb er å tilføre litt feitt undervegs i tillaginga og å varmebehandle den med omhug slik at den ikkje blir seig og tørr.

Breiflabb er fast i kjøtet og dermed enkel å grille. Helgas oppskrift der er indisk inspirert ved at breiflabben er marinert i ein tandoorimarinade og skal serverast med tzatziki og grilla grønsaker. Dette er luksus sommarmat!

BREIFLABB: Grilla breiflabb med tandoorismak er luksus! Foto: Synøve Dreyer, Norges sjømatråd.

Ingrediensar (4 porsj)

800 g breiflabbfilet

2 ss frisk koriander

2 dl naturell yoghurt

3 ts tandoori masala

1 ts gurkemeie

½ ts kajennepepar

grillspyd

olivenolje

 

Grønsaksspyd

12stkpotet, amandine

1stkpaprika, rød

1stkpaprika, gul

1stkpaprika, grønn

1stkrødløk

Olivenolje

 

Tzatziki

½ agurk

1 fedd kvitløk

2 ss frisk mynte

½ stk sitron

2 dl naturell yoghurt

olivenolje

salt og pepar

 

Framgangsmåte

Varm grillen. Skjer breiflabb i bitar på ca. 3x3 cm. Grovhakk koriander og bland det saman med yoghurt. Rør inn tandoori masala, gurkemeie og kajennepepar. Snu inn breiflabb i marinaden og la den marinere i minst 15 minutt. Tre breiflabbitane på grillspyd og pensle lett med olivenolje. Grill breiflabbspyda på direkte varme og snu spyda når du kjenner at dei løsnar. La det grille i ca. 10-15 minutt til saman.

Grønnsaksspyd

Kok potet i 10-15 minutt. Skjer paprika og raudløk i store bitar. Tre potet og grønsaker på grillspyd, og pensle med olivenolje. Grill først på direkte varme i fem minutt og legg dei så over på indirekte varme i 10 minutt.

Tzatziki

Riv agurk, finhakk kvitløk og mynte, og press safta frå sitronen. Ha agurken i eit kaffefilter og press forsiktig ut agurkvatnet ved å trykke lett rundt filteret. Bland saman agurk, kvitløk, mynte og yoghurt, og smak til med sitronsaft, olivenolje, salt og pepar.

Server breiflabb med grønsaksspyd og tzatziki.

Tips: Brukar du trespyd må disse ligge i vatn i 30 minutt før du bruker dei.